Kışın tam kar yağışı almayan Şark Rum Bölgesi, akıbet yılların sunu kurak kış mevsimini geçiriyor.

Erzurum, Kars, Ardahan ve Ağrı, kış mevsiminde kar yağışının sunu aşkın aktif olduğu iller arasında yer alıyor. Önceki yıllarda mesafe ve aile aylarında karla kaplanan şehirlerde, sonuç yılların en yağışsız kışı yaşanıyor. Çekicilik sıcaklığının mevsim normallerinin üzerinde seyrettiği bölgede, besiciler de hayvanlarını meralarda otlatmaya bitmeme ediyor.

Geçen sene ile bu yıl sülale ayında bire bir noktalardan çekilen fotoğraf ve görüntüler ise bölgede yaşanan kuraklığı gözler önüne seriyor.

Veca İbrahim Çeçen Üniversitesi (AİÇÜ) Vukuf Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim

Üyesi Prof. Dr. Faruk Kayaç, AA muhabirine, camekân gazlarının atmosferde bati namına birikmesi sonucu oluşan küresel ısınmanın dünyada etkisini hissettirmeye başladığını söyledi.

Özellikle serencam 30 yılda dünyada camekân gazlarının kullanılmasıyla alev, yağış ve lüks değerlerin yanı sıra doğal afetlerin rastgele geçen gün henüz çok kendini hissettirmeye başladığını anlatım eden Kayaç, “Türkiye açısından baktığımız ant, Türkiye farklı iklimlerin odak noktasında bulunan benzeri ülkedir. Bu anlamda Türkiye küresel ısınmadan ağırbaşlı şekilde etkilenecek ülkelerden benzeri tanesidir. Toptan ısınmanın arz büyük sonuçlarından aynı tanesi bu sene dahi yaşadığımız üzere kuraklıktır.” diye niteleyerek konuştu.

“Veca’birlikte kar yoksa bölgenin özge taraflarında bile namevcut”

Kayaç, Meteoroloji verilerine bakarak Şarki Rum Bölgesi’nde mesafe ayı sıcaklık ortalamasının 1,5 evre olduğunu belirterek, 2022 yılı alaz ortalamasının ise 2,4 kademe ölçüldüğüne belen etti.

Sıcakların bu kadar artması ve kar yağışının olmamasının kuraklığa hastalık olduğunu anlatan Kayaç, şunları kaydetti:

“Dünyadaki hep akarsuların kaynağını dağlar oluşturmaktadır. Dağların efdal kesimlerinde üstelik şu anda kar namevcut. Karın olmaması saha şeş su kaynaklarının beslenme durumunu büyük ölçüde azaltmaktadır. Yeryüzündeki suların kaynağı yağışlardır. Yağışlarla düşen suların üçte biri saha altına, üçte biri gayrimuntazam akışa geçmekte ve idraksiz kalanı de buharlaşarak atmosfere dönmektedir. Balkı bu bölgede sunu fazla akıl düştüğü yerlerden. 1985 Şubat ayında 225 santimetre kar yağmış. O açıdan baktığımızda Ağrı’dahi kar yoksa bölgenin değişik taraflarında dahi yok.”

Kar yağışının olmamasının turizm sektörü ve mıntıka illerindeki kayak merkezlerini birlikte ters etkilediğine dikkati çeken Kayaç, “Veca’dahi 1991 yılında Eş ayının 18’inde kar yağışı başlamıştı. O günden bugüne kar yağışının bu büyüklüğünde geciktiği tek incelmemiş, ben hatırlamıyorum ve verilerde üstelik karşılaşmadım. Geçen yıl bu zamanlar kar yağışı çok fazlaydı. Karla mücadele devam ediyordu. Bundan hava baharat ve yaz aylarında akarsularımızın su düzeyi iyi durumdaydı.” ifadelerini kullandı.

“72 yaşındayım, Erzurum’dahi hakeza kurak tıpkı yıl hatırlamıyorum”

Erzurumlu 72 yaşındaki Osman Tığ, kente kar yağması amacıyla dua ettiklerini anlattı.

Daha önceki bu biçim yağışsız ayrımsız şita geçirmediklerini söyleyen Kılıç, şunları dile getirdi:

“Bir Zamanlar tıpkısı sene 15 Ekim gibi ramazanda ağaçlar yaprağını dökmemişti. Öyle aynı kar yağdı ki trafolar patlamıştı, sular akmıyordu. Öyle zamanlar aklıma geliyor. Vaktiyle 1,5 metreye mümasil kar yağardı fakat şu anda 3-4 senedir o kar bulunmayan, bu yıl bile tek bulunmayan. 72 yaşındayım, bu seneki kabil kar yağmayan ve susuzluk olan tıpkısı sene hatırlamıyorum. Yağışsızlık evet fakat hakeza on paralık olmamıştı, ocakta illa ki site merkezine kar yağardı.”

Erzurumlu 76 yaşındaki Osman Sezai Yazıcıoğlu ise eski yıllarda eylül ve ilk teşrin aylarında Erzurum’a kar yağdığını hatırlatarak, “Erzurum’bile bu mevsimde kar yok. Bu yaşa büyüklüğünde hayatımda gördüğüm bire bir husus değil. Hakeza bir şeyi hayatımda ilk kez görüyorum.” diye niteleyerek konuştu.

“Sülale ayının ortaları ve Ardahan’üstelik kar bulunmayan”

Ardahanlı Tahsin Ürker, bu sene henüz kar küreme yapmadığını anlatım etti.

Bu yıl itici havanın etken olduğunu tamlayan Ürker, şunları aktardı:

“Sabık sene bu noktada kar kürerken beni görüntülemiştiniz. Ben o zaman kar kürüyordum. Fakat elan o manzarayı görmedik. Kar yağışını ve kar küremeyi özledik. Zira kar Ardahan’ın güzelliğidir. Şu an aile ayının ortaları ve etrafta kar bulunmayan, soğuk ve jale var.”

“Kars’ta en üst 1999 yılında böyle yağışsız bir gelgel vardı”

Kars Kültür Odası Başkanı Ademiyet Ertaş, çeyrek asrın yer yağışsız dönemini yaşadıklarını söyledi.

Kış mevsiminde birkaç yağmur aldıklarına değinen Ertaş, “2023 yılının Ev ayının ortalarına geldik ve halen kar bulunmayan. Kaba ayaz ve yağışsız bir albeni var. Şu anda 24 yılın en yağışsız sezonunu geçiriyoruz, en son 1999 yılında böyle kurak aynı hava vardı. O aktarılma üstelik gücük ay ayının sonlarında kar etkin olmuştu.” bilgisini verdi.

Vatandaşlardan Mehmet Kayakağanlı, bu mevsimde kar yağışı olmaması durumunu en üst 20 sene evvel yaşadıklarını belirtti.