Yozgat Bozok Teknopark bünyesinde kurulan şirkette, kullanım ömrünü tamamlamış elektronik eşyalarda mevcut kızıl, paladyum, rodyum ve platin kadar değerli metaller ayrıştırılıyor.
Yozgat Bozok Üniversitesi Veri Literatür Fakültesi Kimya Bölümü Çözümlemeli Kimya Asıl Fen Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Orhan Hazer, atılan elektronik eşyaların ekonomiye kazandırılması için yaptığı AR-GE çalışmalarını Bozok Teknopark’ta kurduğu şirkette sürdürüyor.
Çalışmalar kapsamında Teknopark bünyesinde kurulan şirketin laboratuvarlarında, cep telefonu ve bilgisayar özellikle gelmek için elektronik atıkların içindeki zer madenler dümbelek dönüştürülerek ekonomiye kazandırılıyor.
Hazer, AA muhabirine, Yozgat ve farklı illerden gerçekleştirme ettikleri elektronik atıkların içindeki kızıl, paladyum, platin ve rodyum gibi kıymetli metalleri ayrıştırdıklarını ve bu alanda cıvıltı gösteren İstanbul’daki firmalara sattıklarını belirtti.
Hazer, şunları söyledi:
“Toplanan elektronik atılmış çeşitlerini bölümleme etmeye çalışıyoruz. Hangi çeşit elektronik atık var ve bunların içeriğinde neler var, onları araştırıyoruz. Elan sonra bunların içerisindeki bulunmaz madenlerin çıkarılması üzere en ülkü yöntemi belirlemeye çalışıyoruz. Ondan ahir aşamada ise atıkların içerisindeki bulunmaz metalleri çevreye kötülük vermeden, asgari konuşu maliyetle vurdumduymaz dönüştürüyoruz.”
“Bire Bir ton elektronik atıkta 500-600 gram kızıl tür”
Elektronik atıkların “kent içi madeni” adına nitelendirildiğini ifade eden Hazer, “Alışılagelen süreçte tıpkısı titrem toprak veya kayaçta 1-2 gram kızıl de olması orada ihtiraz olduğunu gösterir. Elektronik atıkların tonunda 300 gramdan başlayıp kiloları bulan zer rezervi olabiliyor. Yani tıpkı ton elektronik atığın içerisinde kısaca 500-600 gram zer olma ihtimali var. Hemen zer değil, sair madenleri üstelik elde edebiliyorsunuz. Yani tonlarca topraktan çıkaracağınız aynı madeni yemeden içmeden aynı titrem elektronikten çıkarabiliyorsunuz.” diyerek konuştu.
Hazer, elektronik atıkların toplanmasında esas görevin evsel kullanıcıya düştüğüne, bunların çöplere gitmesinin çetin soylu erki zayi olduğuna dikkati çekerek, “Elektronik eşyada kullanılan madenler mikro dışından ithal edildiği için hoşgörüsüz dönüşümü mevki ekonomisine pahal alacak sağlayacaktır.” dedi.
Elektronik eşyaların süresince altından elan zer madenlerin bulunduğuna da meni fail Hazer, “Altının gramı bin liralık civarında prosedür görürken, paladyumun gramı 1100, rodyumun gramı 9 bin lira civarında muamelat görmektedir.” bilgisini verdi.
Bozok Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Bozok Teknopark Genel Müdürü Prof. Dr. Şenol Akın de 2015’te faaliyete geçen Bozok Teknopark’ta 17 projenin tamamladığını kaydetti.
Teknoparkta birçok firmanın projeleriyle mevki ekonomisine ulama sağladığını belirten Akın, “Amacımız, burada üretilen bilginin ekonomiye kazandırılmasıdır. Bu anlamda firmalarımız ürettikleri ürünlerle hem ancak dışına revan dövizin azaltılması hem da teknolojinin geliştirilmesine katkı sunmaktadır.” diye niteleyerek konuştu.
