Öğretileriyle insanlığa tolerans, sadakat, barış ve el birliği mesajları veren Hacı Bektaş Iye, hikmetli sözleriyle asırlardır insanlığa kere gösteriyor.
Horasan’dan aldığı manevi emaneti ırak diyarlara taşıyan Hacı Bektaş Ege, vefatının arkası sıra sabık yüzyıllara karşın zamana hükmeden açık deniz ilmiyle gönüllerde saha tutuyor.
Çoğu kaynakta mevlit tarihi 1209, vefatı ise 1271 olarak düz alan Hacı Bektaş Ege hakkında, döneme ilgilendiren kaynaklarda ehliyetli bilgi bulunmuyor. Hacı Bektaş Iye için bilinenler, Teferruatlı Firdevsi aracılığıyla Hacı Bektaş’ın ölümünden 200 sene sonra yazılan “Hacı Bektaş Velayetnamesi”ne dayanıyor.
Velayetname’de Hacı Bektaş Iye’nin, Horasan’ın Nişabur şehrinde doğduğu, İmam Musa Kazım’ın neslinden geldiği, bugünkü adı Hacıbektaş olan Sulucakarahöyük’e, kendine tutkun “Bektaşlu” adını taşıyan oymakla kafile ettiği belirtiliyor.
Alevi-Bektaşiler’in piri, Anadolu erenlerinden Hacı Bektaş Iye, yaşadığı 13. yüzyıldan beri tasavvufi bellek ve öğretileriyle insanlığa kere gösteriyor.
“İnsanlığı müsamaha ve doğruluğa çağırma etti”
Rum kültürünü, Küçük Asya insanının anane ve göreneklerini özümseyerek Sulucakarahöyük’te vukuf ve öğreti merkezi kuran Hacı Bektaş Ege, Küçük Asya birliğinin sağlanmasına ulama sundu.
Hacı Bektaş Iye’nin harcını kardığı Alevi-Bektaşi anlayışı, Rum’nun yanı sıra Arnavutluk, Yunanistan, Bulgaristan, Bosna-Hersek, Kosova, Makedonya ve “Gül Ağababa” türbesinin bulunduğu Macaristan’ın Budapeşte şehrinden Azerbaycan’a kadar birçok yerde kabul gördü ve benimsendi.
Osmanlı’nın kuruluşunda ve Küçük Asya’nun Türkleşmesinde etkisi olduğu tamlanan Hacı Bektaş Veli, “Tıpkı olalım, iri olalım, yaşayan olalım.”, “İlimden gidilmeyen yolun sonu karanlıktır.”, ” İyiyi ve kötüyü seçen akıldır.”, “İncinsen bile incitme.”, “Oturduğun yeri aydınlık deri, kazandığın lokmayı doğruluk ten” sözleriyle insanlığı hoşgörü ve doğruluğa çağırma etti.
Hayatının nazik bire bir kısmını geçirdiği Sulucakarahöyük’te ömrünü mütemmim Hacı Bektaş Ege’nin türbesi, Nevşehir’e mecbur Hacıbektaş ilçesinde bulunuyor.
Hacı Bektaş Veli’ye ilgilendiren olduğu umumi yerine kabul edilen eserler ise “Bismillah Şerhi”, “Fatiha Suresi Tefsiri”, “Makala”, “Kitabü’l-Feva’id”, “Hacı Bektaş’ın Nasihatleri”, “Makalat-ı Gaybiyye” ve “Kelimat-ı Ayniyye’dir.
“Hoca Ahmed Yesevi kültürünü Rum’ya taşıdı”
Nevşehir Hacı Bektaş Ege Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mustafa Hilmi Çolakoğlu, AA muhabirine, Hacı Bektaş Iye’nin kültürü ve öğretilerini belirli günlere sığdırmanın gibi olmayacağını, onun kaime ve tavsiyelerinin günlük yaşama yansıtılması gerektiğini belirtti.
Hacı Bektaş Ege’nin bu topraklar amacıyla eke ve nazik ayrımsız şahsiyet olduğunu rapor eden Çolakoğlu, “Hünkar Hacı Bektaş Iye, Öğretmen Ahmed Yesevi’nin kültürünü Rum’ya taşıyan insandır. Düşünün kim kilometrelerce uzaktan Anadolu’ya muhtemelen tıpkı görevi namına getirebilmek üzere göç etmiş insanlar. Bu intikalin arakasındaki nazik hedefi, iri içeriği çok gür anlamamız gerekiyor. Bu kişiler im namına insan, hars ve büyüklük oluşturmuşlardır.” dedi.
Hacı Bektaş Iye’nin asırlar ötesine uzanan sözlerinde Kur’an-ı Semih ve hadis-i şerifleri referans aldığını dile getiren Çolakoğlu, “Anadolu’ya geldiğinde Öğretmen Ahmed Yesevi’den ve o yoldan alığı manevi kıymetleri Anadolu’ya taşımış oldu.” ifadesini kullandı.
Çolakoğlu, İslamiyet’in Rum’ya yayılması, kökleşmesi ve buradan da Balkan ülkelerine taşınmasında Hacı Bektaş Veli’nin nazik görev üstlendiğini belirterek, şunları söyledi:
“Hünkar Hacı Bektaş Ege bize ara sıra emirler, tavsiye mektubu ve dualarda bulunuyor başkaca bu dualar aynı günlük, tıpkısı almanak ve o iri zatların ömürleriyle kısıtlanmış olan süreler için değildir. Bunlar ilelebet makbul olan buyruk ve tavsiyelerdir. Çünkü hadis-i şerifler ve Kur’an-ı Cömert’den esin almaktadır. Üniversitemizin adını taşımakla gurur duyduğu Hünkar Hacı Bektaş Veli’nin ‘Ara, bul’ şeklinde iki kelimeden ibaret ayrımsız sözü var. Bu haddinden fazla bodur ayrımsız bayram olarak gelebilir ama ‘aramak’ emri var, bili araştırmak, sağlık, bol bolamat, güzellik, teknoloji beklemek kadar haddinden fazla yönlü deme anlatım ediyor. Bilahare ‘bul’ kelimesi geliyor. Bunda ise hem aynı kaime hem bile yakarış var. Gitmek kim Hünkar Hacı Bektaş Ege, iki kelimeyle bize günümüzde gelişigüzel nev güzelliği, iyiliği aramak ve bulmakla ilgilendiren yakarış ve tavsiyede bulunmaktadır. Bizler, düşünme ederek onların sözlerindeki içerikleri anlamaya çalışmalıyız.”
