Nevşehir’in Derinkuyu ilçesinde toprakta oluşan çor dolayısıyla patates ekimine ara veren çiftçiler, ürettikleri çilek fideleriyle Türkiye ve Türk Cumhuriyetleri’nin ihtiyacına yanıt veriyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı, 2004’te ilçedeki ara sıra tarım alanlarında patates siğili hastalığı görülmesi dolayısıyla bu ürünün yetiştirilmesini durdurunca, toprak sahipleri mütenavip ürünlere yöneldi.
Karantina altına alınan arazilerde çilek yetiştirilmeye başlanmasıyla, gayrı alanlarda üstelik çilek fidesi üretimine ağırbaşlılık verildi.
Yörede patatese mütenavip kendisine fasulye ve vukufsuz çekirdeğinin beraberinde çilek üretimine başlayan çiftçiler, şimdi “Derinkuyu çileği” adıyla markalaşma uğrunda ilerliyor.
Daha ilk ark fasulyesi tescillenen ilçede, Nevşehir Valiliği “Derinkuyu çileği”nin coğrafi bel namına tescil edilmesi amacıyla Türk Nişancı ve Bellik Kurumuna başvurdu.
Yaklaşık 300 dekar alanda çilek fidesi yetiştiren Bünyamin Çiçek, AA muhabirine, yılda averaj 10 milyon çilek fidesi yetiştirdiklerini, gelen talepleri durdurmak için ilk teşrin alanlarını büyütmeye çalıştıklarını söyledi.
Çilek yetiştiriciliğini ayrıksı çiftçilere bile önerdiğini ifade fail Çiçek, bu konuda kalkınma ajansları ve kooperatiflerin bindi verdiğine dikkati çekti.
Çiçek, gelecekte çileğin kaymakamlık amacıyla makro bir dirimsel kaynağı olacağına inandığını belirterek şöyle konuştu:
“Mütenavip nişane olarak 2005 yılında elma, fasulye ve çilek yetiştirmeye başladık. Üretime çilekle devam ettik. 2013 yılında ise fide üretmeye başladık. Derinkuyu’bile iklim şartları ve toprak yapısının akla yatkın olması, suyun üstelik verimli bulunması sayesinde mübarek fideler yetişiyor. Türkiye’nin her yerinde çilek ekiliyor, fidelerini da mevki geneline tığ gönderiyoruz. Hele Güneydoğu’bile barhana veren köylere rüya oldu. Oralarda göçler durdu, tutum canlandı. Akdeniz bölgesinde mufassal yıllardır ekiliyordu, oraların üstelik fidesini temin ediyoruz. Ayrıca, Gürcistan, Azerbaycan kabilinden ülkelere ihraç ediyoruz. Türkiye’bile kısaca 100-150 milyon fide üretiliyor, bunun 10 milyonunu firma namına biz üretiyoruz.”
İlçede 85 dekar alanda üretim fail Erek Cebbar üstelik son yıllarda bir nice bölgede çilek yetiştiriciliğinin yaygınlaştığını söyledi.
Daha ilk kumpir ekilen bazen alanların çilek tarlasına dönüştüğünü, yörede iki üreticinin dahi fide yetiştirdiğini dile getiren Orion, diğer çiftçilere ilişik kestirmece 100 dekar alanda bile meyve üretimi yapıldığını rapor etti.
Çileğin patatese bakarak henüz soylu erki olduğunu tamlayan Orion, “Patateste tohumun her sene yenilenmesi lazım amma aynı çilek fidesi üç yıl süresince hasat edilebilir. Bu bölgede ekilen çilek fideleri, genellikle rakımı 800 metre üzerinde olan yerler içindir. Geceleri sevimsiz gündüzleri ısıdam olmasından kontekst zevk ve aroması daha yüksektir.” diyerek konuştu.
Cebbar, Derinkuyu’nun yerey yapısının çilek ve fide üretimi üzere müsait olduğunu fark ettikleri için bu ürüne yöneldiklerini vurgulayarak, “Fideyi Türkiye’nin değme yerine gönderiyoruz. Antrparantez Kazakistan, Türkmenistan, Azerbaycan ve Tacikistan öz meyvesini üretmeye başladı. Fide ihtiyaçlarını buradan karşılıyorlar. Bundan sonraki hedefimiz dondurulmuş çilek. Paketleme yapıp kış döneminde, çileğin olmadığı zamanlarda de piyasaya sunmak amacıyla yapı kuruyoruz.” dedi.
Kentteki fide üretiminin yüzdelik 85’i Derinkuyu’üstelik yapılıyor
Tarım ve Orman İl Müdürü Mutlak Memiş birlikte çilek fidesi üretim ve mir rakamlarının değme sabık sene arttığını belirterek şunları kaydetti:
“İlimizde 275 dekar alanda çilek fidesi, 1850 dekar alanda dahi çilek meyvesi üretiliyor. İl genelindeki çilek fidesi üretiminin yüzde 85’i Derinkuyu ilçemizde yapılıyor. 2020 yılında ilimizden 200 bin adet çilek fidesi ihracatı gerçekleştirildi. 2021 yılının 7 ayında bu cirim 1 milyon 150 bin adete ulaştı. İlimizde hep 25 milyon nüsha çilek fidesi üretimi yapılıyor. Bunun akçasal değeri 45 milyon teklik civarında.”
