Sivrisinekler ve yaydıkları hastalıklar, tarihteki cümle savaşların toplamından elan aşkın insanın ölümüne nöbet açtı. Olur, sivrisinekler sebep bazı insanları bundan sonra ısırıyor ve hastalıkların yayılmasında nasıl bu büyüklüğünde etkili oluyor?

Gerçekte, istatistiklere bakarak sivrisinek, insanlar amacıyla yıldızlı uzaklık dünyadaki sunma ölümcül canlı.

Elden 2018 yılında tahminî 725 bin ölüme neden oldu.

Bir yıl, arz çokça fert kaybına el açan ikinci sebep, 437 bin kişiyi öldüren insanın ta kendisiydi. Bunu yılanlar, köpekler, zehirli salyangozlar, timsahlar, su aygırları, filler, aslanlar, kurtlar ve köpekbalıklarının saldırıları izledi.

Bu bulut verici genişlik dolayısıyla, Dünya Sağlık Örgütü 2017’bile, ülkelerin sivrisinek kaynaklı vektörlerle bulaşıcı hastalıkların kontrolü için yönlendirilmesi üzere “Global Vektör Taharri Yanıtı (GVCR) 2017–2030” kılavuzunu onayladı.

Bu, hastalıkları menetmek ve ortaya çıkabilecek salgınlara çabucak ilişmek amacıyla eleştiri bir öneme eş.

Sivrisinekler; Mağrip Nil virüsü, Zika virüsü, dang humması, solgun humma, chikungunya, St. Louis ensefaliti, lenfatik filaryaz, La Crosse ensefaliti, Pogosta hastalığı, Oropouche ateşi, Tahyna virüsü, Rift Vadisi ateşi, Semliki Ormanı virüsü, Sindbis ateşi, Japon ensefaliti, Ross Nehri ateşi, Barmah Orman virüsü yahut ısıtma kabil çeşitli hastalıkları bulaştırabilir.

Bu şekilde sadece 2020’bile 627 bin ahiret yolculuğu oldu.

Peki, sivrisinekler illet insanları ısırıyor ve bazıları bozukluk henüz fazla tasavvur oluyor?

Karbondioksit ve gövde kokuları

Hem eş hem dahi cerrar sivrisinekler aslında başka hayvanları ısırmadan dahi yaşayabilir. Fakat dişiler tenasül döngüsünü angaje etmek amacıyla kana gerekseme hassas.

Tahminî 100 sene önceki, karbondioksitin (CO₂) sivrisinekleri cezbettiği ortaya çıktı.

Ancak, karbondioksitin çekiciliği sivrisineklerin hastalık sistematik namına tıpkı kişiyi diğerine yeğleme ettiğini açıklamıyor.

Sivrisineklerin belli insanlara daha aşkın demet duymasını sağlayan ayrıksı fiziksel ve kimyasal işaretler var.

Bunlar arasında ısı, akarsu buharı, gönen, görsel nedenler ve yeryüzü önemlisi deriden yayılan kokular bulunuyor.

Ne aromaların sivrisinekleri daha çok çektiği elan parçalanmamış yerine anlaşılmamış olsa üstelik, birçok çalışmada indol, nonanol, oktenol ve laktik asit kabilinden moleküller öne çıkıyor.

ABD’deki Uluslararası Florida Üniversitesi’nden Matthew DeGennaro liderliğindeki benzeri araştırma ekibi; IR8a kendisine bilinen ve it canlı çokça hastalığı taşıyan Aedes aegypti sivrisineklerinin laktik asidi belirleme etmesini sağlayıcı misilsiz bir araz reseptörü olduğunu keşfetti.

Bili insanları, böcek antenlerinde mevcut IR8a reseptörünü mutasyona uğrattığında, sivrisineklerin laktik asit ve insanlar aracılığıyla yayılan gayrı asidik kokuları belirleme edemediğini gördü.

Sivrisinekleri calip araz

Öte yandan, son araştırmalara bakarak, dang ve Zika virüsleri, farelerin ve enfekte ettikleri insanların kokularını değiştiriyor ve onları sivrisinekler amacıyla henüz cazibedar ayla getiriyor.

Bu boyut da sökel kişiyi ısırarak enfekte kanını almaları ve peşi sıra virüsü başkalarına taşımaları durumunu destekliyor.

Normalde, koca ve kemirgenlerin derisi, bakteri popülasyonlarını sınırlayan benzeri antimikrobiyal peptit üretiyor.

Fakat, dang yahut Zika ile enfekte olmuş farelerde, bu peptidin yoğunluğu azalıyor ve gâh bakteriler çoğalarak asetofenon (sunu olağan hoş kokulu mürekkep) üretimini tetikliyor.

İnsanlarda dahi eş bire bir format bahis konusu. Dang humması hastalarının destek altlarından toplanan kokular, sağlıklı insanlarınkinden henüz aşkın asetofenon içeriyor.

İlginç olansa, bunun düzeltilebilir olması. Dang humması ile enfekte olmuş farelerin bazıları, daha beş altı asetofenon salımına kez açan ve sonunda sivrisineklerin çekiciliğini yıpratıcı izotretinoin ile tedavi edildi.

Böylelikle sivrisinek ısırmalarının önüne geçildi.

Sivrisineklerin ayrımsız insanı ısırmayı illet tercih ettiğine yönelik bu tespitler, vektörler marifetiyle geçici hastalıkların azaltılmasına apotr benzer.

Hindistan’da Zika alarmı: 89 kişide tayin edildi

 

Sivrisinekler bu renkleri daha çok seviyor!

 

Sivrisineklerin ölümsek virüs testi pozitif artık