Trabzon hurmasının ‘kuruyemiş’ yolculuğu başladı

İsmi ‘Japon Hurması’ ama üretimde Denizli, Adıyaman ve Adana evvel üç sırayı paylaşıyor

ADIYAMAN Mesafe aralık dizilen altın sarısı Trabzon Hurmasının Adıyaman’ın Gölbaşı ilçesinde ‘kuruyemiş’ mesaisi başladı.

İsmi ‘Japon Hurması’ yerine bilinse birlikte Türkiye’birlikte yeryüzü çokça hurma yetiştiren ikinci kayran olan Adıyaman’ın Gölbaşı ilçesinde, kurutmalık yapımı başladı. Denizli Honaz ilçesinden sonra Adıyaman’ın Gölbaşı ilçesi 5 bin dekarlık hurma bahçesiyle Türkiye’birlikte ikinci tam meydan alırken, Adana’nın Kozan ilçesi yetiştiricilikte üçüncü tam meydan alıyor. Adıyaman’ın Gölbaşı ilçesinde bu sene 7-8 bin titrem hurma hasadının yapılması bekleniyor.

Genellikle gözyaşı yemiş namına tüketilen fakat sonuç yıllarda kurutularak, kışlık kuruyemiş namına satılan protein ve karbonhidrat deposu Trabzon Hurması, normal hasadından iki hafta dallarından koparılıyor. Kasalara doldurulan hurmalar, kadınlar aracılığıyla yegâne bir tane soyuluyor. Kurutmalık hurmaların soyulmasında karı işçiler çalışarak, kadın istihdamı sağlanıyor. Kahramanmaraş ve Gaziantep’ten hurma soyma işi amacıyla kadınlar ilçeye çalışmaya geliyor. Kabukları soyulan hurmalar hususi adına yapılan aparatlar ile ipe tutturuluyor. İplere asılan hurmalar 2 hafta boyunca devir ve ayazda bırakılıyor. Gölbaşı ilçesinde ayrımsız haddinden fazla lüp balkonunu iplere dizilen hurmalar kaplıyor. İki haftanın böylelikle toplanan hurmalar, paketlenerek kışlık kuruyemiş olarak satışa sunuluyor. Gölbaşı ilçesinde gözyaşı yerine tüketilecek hurmaların hasadına ise 2 hafta sonraları başlanılacak. Trabzon hurma üreticisi olan Uca Suçağı, kurutmalık hurma işine iki yıldan beri girdiklerini, sabık sene 5-6 ton kuruttuğunu fakat bu yıl bunu 20-25 tona çıkartacağını vurguladı.

Ali Suçağı, “Trabzon hurmamız genelde gözyaşı tüketilen benzeri meyvedir. Akıbet iki yıldan hurmayı kurutarak ticaretini ayırmak istedik. İş sahasını genişletmek üzere kurutma işine girdik. Bu çalışmamız tutuldu. artık insanlarımıza iş sahası, kadınlarımıza istihdam sağladık. Geçen yıl 5-6 ton kurutmuştum, bu yıl 20-25 ton hurma kurutacağım. Yaklaşık 3,5 ton gözyaşı meyveden 1 titrem hurma kurusu elde ediyoruz” dedi. Hurma soyma işinde müteharrik kadınlar dahi bu işin kendilerine bakir bire bir aldatmak kapısı olduğunu belirterek, ayrıksı diyar ve ilçelerden gelip bu aha çalıştıklarını dile getirdi. Son yıllarda Adıyaman Valiliği İl Özel İdaresinin katkılarıyla 100 bin skor hurma fidanı dağıtıldığını ve mezru kayran miktarının lahzada arttığına dikkat calip Adıyaman Ekincilik ve Orman İl Müdürü Nurettin Mukayese, kuruyemiş hurmaların yaygınlaştığını söyledi. Nurettin Mukayese, “Adıyaman’dahi yetişen hurmanın şişman çoğunluğu Gölbaşı ilçesinde yetiştiriliyor. Şuan 5 bin dekar alanla Türkiye’de ikinci sıradayız. Denizli Honaz ilçesi birinci sırada, bizden sonraları Adana Kozan ilçesinde bildirme fazla yetiştiricilik yapılmaktadır. Şuanda tahminî 7-8 bin ton aynı yapıt elde ediyoru. Bu yılda aşağı üst tıpkısı rekolteyi bekliyoruz. Hele yetiştiricilerimiz sonuç 2 yıldır kurutmaya başladılar. Başlar başlamaz da Türkiye’nin birçok yerinden kurutma talepleri aldı.

Tonlarca kurutma eden çiftçilerimiz talepleri karşılamaya çalışıyor. Kurutmanın kabuğunun soyulması ve askıya alınmasında kadınlar istihdam ediliyor. Yakın gelecekte belki ürünümüzün az daha yarısı kurutmalığa gidecek. Zira kurutmalığın munzam değeri henüz erdemli, çıktı irade görüyor. trabzon hurması hele protein ve karbonhidrat değeri çok efdal olduğundan bire bir adet zayıf veya gözyaşı tükettiğinizde ayrımsız kat yemek ihtiyacınızı karşılıyor” dedi.