TÜBİTAK Millî Observatuvar 25 yıldır hizmet veriyor

Antalya Saklıkent’teki Bakırlıtepe’birlikte 2 bin 500 metre yükseklikte kurulan TÜBİTAK Millî Observatuvar (TUG), 25 yıldır gök gözlemlerine imkan sağlıyor.

TÜBİTAK’tan yapılan açıklamaya bakarak, Türkiye’nin arsıulusal ölçekteki evrene açılan penceresi TUG, 25 yıldır kaşiflik görevini sürdürüyor.

1980’li yıllarda Türkiye coğrafyasında yapılan gözlemevi vadi seçimi çalışmaları sonrasında belirlenen bu toprak, acun ölçeğinde gözlemevleriyle karşılaştırılabilecek seviyede baht kalitesine topluluk bulunuyor.

TÜBİTAK’ın destekleriyle ortaya çıkarılan önceki millî araştırı kurumlarından biri olan TUG, şevket gözlemevi namına bakım veriyor.

TUG, 25 yıldır yaptığı çalışmalar ve edindiği deneyimlerle sayısız başarıya imza atarak Türkiye’birlikte ve dünyada adalet ettiği yeri aldı. TUG’un önce teleskopu olan 40 santim çaplı T40 teleskopunda önceki çırağ Ev 1997’üstelik makbuz ve gözlemevinde ilmî gözlemler başladı. Birden ardından TUG’un evvel dürme dayalı makalesi yayımlandı.

Dört deli dolu teleskopla gözlem

Yılda averaj 220 şeb gözlem yapılabilecek derecede gani cevvi koşullara topluluk TUG Bakırlıtepe Yerleşkesi’nde zaman itibarıyla araştırmacıların hizmetinde hareketli dört rasatçı vadi alıyor.

1,5 metrelik arz şişman gözgü çaplı optikçi gözlemci olan RTT150 teleskobuyla Ağustos 2000’üstelik geçmiş talih gözlemleri yapıldı. Bu sonuçlar 2001 yılında ortak makaleyle bilim dünyasına duyuruldu.

Şimdiye büyüklüğünde ırak gökadalar, ötegezegenler, şüpheli özellik, karanlık erke, gama ışını patlamaları ve Dünya’ya mail güzeşte asteroitlerin takibi kadar aktüel konularda sağlam çok tayfsal ve fotometrik (ışıkölçüm) gözlemsel araştırı projesi üretildi.

2020’den itibaren eskimemiş tıpkısı hedef üstlenen bu teleskopla Almanya ve Rusya hareket birliğinde 13 Temmuz 2019’da fırlatılan ve tekmil gökyüzünü X ışınlarıyla tarayacak olan SRG (Spectrum Röntgen Gamma) uydusunun kayran tabanlı destek gözlemleri ve keşfettiği yeni kaynakların optikçi bölgedeki gözlemleri yapılmaya başlandı.

Türkiye’deki evvel robotik teleskop adına kurulan 0,4 metre ayna yetenekli ROTSE III-d teleskobu ise 2004’ten bugüne gama ışını patlamalarının izlem teleskobu kendisine çalışıyor. Avustralya, Afrika, Amerika, Avrupa kıtalarına müesses 4 robotik teleskoptan biri olan ROTSE III-d, TUG’da hizmet vermeye devam ediyor.

Bir metre gözgü yetenekli T100 teleskobu, hele serbest alanda çokça hasep ışıkölçüm yahut konum tayin (astrometri) amaçlı gözlemlerde kullanılmak için yaptırıldı. 2-8 Eylül 2009’da kurulan T100 teleskobunda önce mum 7 Ekim 2009 gecesi alındı. T100 teleskobunda ilmî müşahede projelerine Ilk Teşrin 2010’da başlandı. Güneş sistemi dışında planet araştırmaları (ötegezegenler) ve Dünya’ya benzeyen göktaşlarının izlenmesi kadar edimsel konulardaki araştırma projeleri bu teleskopla yürütülüyor.

60 santim gözgü yetenekli robotik adına çalıştırılan T60 teleskopu, ayrıntılı dönemli mütebeddil yıldızların ışıkölçüm özelliklerini ve mufassal dönemli koşa yıldızların fiziksel özelliklerini soruşturmak üzere kullanılıyor. Eylül 2008’üstelik kurulan T60 teleskopunda CCD kamerayla geçmiş çırağ 5 Ilkgüz 2008 gecesi makbuz. Bu teleskopla ilmî rasat projeleri ise Ağustos 2010 döneminde başlatıldı.

TUG’da bugüne kadar 500 proje yürütüldü. 1998 ile 2022 yılları arasında ise 450 yazı yayımlandı.

Akdeniz Üniversitesi Yerleşkesi’ndeki TUG hile binası bahçesinde 2009’da Vukuf ve Cemiyet Merkezi’nde (BİTOM) 35 santimetre ayna yetenekli birlik bizatihi teleskop kuruldu. Bu rasatçı şans meraklılarına ve öğrencilere ücretsiz hizmet veriyor. Üzerinde kâin Zaman teleskopu ile Çağ lekeleri ve değişik etkinliklerin izlendiği teleskoptan uyduların takibi üzere da yararlanılıyor.

Gökyüzü rasat etkinlikleri 24 yıldır yapılıyor

TUG’un imzası niteliğindeki âlem gözlem etkinlikleri 1998’üstelik başladı. Ilkin, TÜBİTAK Malumat ve Beceri Dergisi elan sonradan Marifet ve Topluluk Dairesi Başkanlığı eliyle ve TUG ortaklığıyla evvel Antalya Saklıkent’te düzenlenen etkinlik, 24 senedir düzenleniyor. Evvelce yemeden içmeden Antalya Saklıkent’te yapılan etkinliği, Uran ve Teknoloji Bakanlığı 2019’da Anadolu’nun ayrımlı şehirlerine yayma kararı aldı.

2022’de baht gözlem etkinlikleri, Sanayi ve Teknoloji, Cahillik ve Spor, Ekin ve Turizm bakanlıklarının himayesinde, domestik yönetimlerin, çeşitli hava ve kuruluşların katkılarıyla Diyarbakır, Van, Erzurum ve Antalya’da baht tutkunlarını bire bir araya getirdi. Ilkin merbut sayıda katılımcıyla gerçekleşen etkinlikler halka açıldı ve on binlerce kişinin bu etkinliklere katılması sağlandı.

Share: