Tecim Bakanı Mehmet Muş, 2023 yılına ilgilendiren Ticaret Bakanlığı’nın bütçe teklifi konuşmasını gerçekleştirdi. Konuşmasında dış satım verilerine ilişkin vukuf üstelik veren Icra Vekili Muş “İhracatımız 2022 yılı Aile-Ekim döneminde, geçtiğimiz yıla bakarak yüzde 15,4 oranında artarak 209,5 milyar Dolar olmuştur” dedi.

“TÜKETİCİLERİMİZİ DESTEK OLMAK İÇİN VAR GÜCÜMÜZLE ÇALIŞIYORUZ”

Sözlerine devam fail Vekil Muş, “Tecim Bakanlığı namına gümrüklerimizin etkinliğini bırakmak ve ihracatımızı sürdürülebilir kılmak, çöz ticaretimizi elan çabuk ve emniyetli arkaç beyan etmek, esnaf ve KOBİ’lerimizin yanı sıra olurken tüketicilerimizi arkalamak üzere var gücümüzle çalışmaya bitmeme ediyoruz” ifadesini kullandı.

Nazır Muş, açıklamalarının devamına şu ifadeleri kullandı: “Ticaret Bakanlığı namına gümrüklerimizin etkinliğini tezyit etmek ve ihracatımızı sürdürülebilir kılmak, iç ticaretimizi henüz hızlı ve güvenilir arkaç ifham etmek, esnaf ve KOBİ’lerimizin yanı sıra olurken tüketicilerimizi arkalamak üzere var gücümüzle çalışmaya devam ediyoruz.

Küresel ölçekteki olumsuz gelişmelere karşın Türkiye ekonomisi üretmeye, istihdam sağlamaya ve Türk mallarını dünyanın dört bir yanına ihraç etmeye devam etmiştir. Hakikat, ekonomimiz 2021 yılında %11,4 oranında büyüyerek son 50 yılın yeryüzü efdal performansını göstermiştir. Bu büyümeye mal ve bakım ihracatının katkısı 5,3 puan kabilinden faziletkâr bir seviyede gerçekleşmiştir.

“DIRI BÜYÜMEMİZ BITMEME EDİYOR”

2021 yılında olduğu üzere, 2022 yılının ilk yarısında de ekonomimiz %7,5 oranında büyümeyle hayatiyetli performansını sürdürürken, büyümenin kısaca yarısı mülk ve hizmet ihracatından kaynaklanmış ve dış satım büyümenin itici gücü olmaya devam etmiştir. Türkiye ekonomisi pandemi öncesi döneme bakarak 3 milyon 400 binin üzerinde ilave istihdam yaratmıştır. 2022 yılı Karı ayına kıyasla dahi bakıldığında sağlanan arttırma istihdam 1 milyon 100 bin kişinin üzerindedir.

Pandeminin etkisiyle %61,6 düzeyine büyüklüğünde gerileyici imalat sanayii kapasite kullanım oranı, ihracat artışından aldığı makro destekle pandemi öncesi düzeyini de aşarak Teşrinievvel kocaoğlan itibarıyla %76,9 seviyesinde gerçekleşmiştir.

Tüm bu gelişmeler üretim kapasitesini dış satım ile destekleyen Türkiye hedefine anlayış noktasında ne kadar makul adımlar attığımızın en majör göstergelerindendir. Başıboş ortalık kurallarına ilişkin, acun ekonomisine mecmu bütünleşme sağlamış olan ülkemiz, global konuşu gidişattan tabii kendisine etkilenmektedir. bununla birlikte, salgın ve çekişme zımnında görülen mütenavip tedarikçi taharri ve bölgeselleşme eğilimleri, Türkiye’nin global tedarik zincirlerindeki konumu ve ihracatı üzere bakir fırsatlar üstelik yaratmaktadır.

2021 yılında küresel ekonomideki acul toparlanma sonrasında para ihracatı %33 artışla 225,2 bilyon dolar seviyesinde gerçekleşmiş, küresel mülk ihracatından alınan nasip ilk defa %1’in üzerine çıkmıştır. İhracatımız 2022 yılı Karı-Ilk Teşrin döneminde, geçtiğimiz yıla bakarak %15,4 oranında artarak 209,5 milyar dolar olmuştur. Bu rakamlarla, ihracatta hem geçmiş 10 ay bazında, hem üstelik mahiye bazda en erdemli seviyelere ulaşılmıştır. 2022 yılının önceki 10 ayında dünyanın değişik coğrafyalarına yaptığımız ihracat dalli güllü bire bir şekilde artmaya bitmeme etmiştir. Oransal yerine en çok dış satım artışı Amerika kıtasına gerçekleşirken, yer eke ticari partnerimiz olan Avrupa Birliği’hangi ihracatımız %13,5 oranında artmış; AKARSU ile ticaret fazlamız 9,7 milyar dolara ulaşmıştır.

“BİRLEŞİK KRALLIK’LA TİCARETİMİZDE 6 MİLYAR DOLAR DIŞ TİCARET FAZLASI VERİLDİ”

Birleşik Krallık’la ticaretimizde ise 6 milyar dolar dış tecim ilavesi verilmiştir. Bu muvaffakiyetli performans, global ölçekteki zıt faktörlerin yanı sıra paritedeki düşüşün de dış ticaretimiz üzerindeki aheste menfi etkilerine karşın sağlanmıştır. 2021 Karı ayında 1,22 seviyesinde olan Dolar/Avro paritesi, 2022 Teşrinievvel ayında sayı farkı 0,98’e büyüklüğünde gerilemiştir. Paritenin ilk 10 ayda ihracatımıza 12 milyar dolar ve aut ticaret açığına ise 2,8 milyar dolar negatif etkisi olmuştur. Bu yılın önceki 10 ayında sabık yılın ayrımsız dönemine göre; ithalat %39,5 oranında artarak 300 bilyon 553 milyon dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Deminden sizlerle ithalatta yaşanan bu artışın sebeplerini sarılmak isterim.

Öncelikle, özellikle enerji koyulmak amacıyla mal fiyatlarındaki artışlar, emtia ithalatçısı konumunda olan ülkemiz ithalatı üstünde direkt ve zehir benzeri çoğalma yaratmıştır. Enerji ithalatımız geçmiş 10 ayda güzeşte yıla göre %118,4, yani 43,7 milyar dolar artmıştır. Bu artışta fiyatların etkili olduğunu görmekteyiz; hakikaten 2022 Ev-Ağustos döneminde erke ithalat hacim endeksi %10,2 düşüş gösterirken enerji ithalat birim ayar endeksi %166,4 artmıştır.

Öte yandan, sonuç dönemde Altın ithalatında yaşanan yükseliş üstelik dış alım faturamızı kebir ölçüde arttırmaktadır. Mecmu altın ithalatı geçtiğimiz yılın önceki 10 ayına bakarak %198,4, yani 10,1 bilyon dolar artmıştır. Dolayısıyla ithalatta izlenen artışın %63’ü enerji ve zer kaynaklı gerçekleşmiştir. Demincek sizlere aut ticaretimize ilgilendiren sene içinde öne çıkan faaliyetlerimizden ve 2023 yılına müteveccih plan ve projelerimizden bahsetmek istiyorum. Ülkemizin küresel pazarlar ve derece zincirlerindeki konumunu güçlendirmeyi, ihracatımızın geleneksel ürün-veriş yapısını benzeri ati aşamaya taşımayı ve uzak ülkelerle ticaretimizi geliştirmeyi hedefliyoruz.

Bu doğrultuda, Bakanlığımızca ortaya konulan ve Temmuz ayında halkoyu ile paylaştığımız “Uzak Ülkeler Stratejisi” ile belirlediğimiz 18 ülkeye müteveccih, her biri akıbet odaklı kurgulanmış, mecmu 328 gösteri oluşturduk.

Böylece, bugüne büyüklüğünde hazırlanan yer ince ihracat izlem belgelerinden birini oluşturarak, ülkemizin sayı farkı dış satım menzilini genişletmeyi ve bu ülkelere olan ihracatımızı 4 intaç artırmayı hedefliyoruz. Antrparantez, bu ülkelerin de düzlük aldığı hedef ülkelerimize müteveccih ihracat destek oranlarımızı ilave 20 puana kadar, gaye ülkelere murat sektörler olması yerinde ise arttırma 25 puana kadar artırıyoruz.

İhracatçılarımızın finansmana erişiminde garanti sorununun ortadan kaldırılması, krediye erişimlerinin kefalet vasıtasıyla sağlanması, bu sayede maliyetlerin düşmesi ve ihracatımızın tabana yayılması üzere TİM ile Eximbank’ın özkaynaklarıyla kurulan İhracatı Ihya Laedri Şirketi (İGE A.Ş.) Mart ayı itibarıyla faaliyete geçmiş ve Temmuz ayında anamal yapısı güçlendirilmiştir. Bu vesileyle garanti sorunları tezelden çözülüyor ve ihracatçılar artık cesaret ahzetmek amacıyla fabrikasını, arsasını bankaya tutu isnat etmek zorunda kalmıyor.Bugüne kadar İGE A.Ş. yoluyla kısaca 2800 tasdikli başvuru kapsamında 9 milyar liranın üzerinde kefalet sağlanmıştır.

Bildiğiniz amacıyla ihracatımızın finansmanında Eximbank çokça koskocaman bir yere sahiptir. Türkiye’nin yegâne resmi dış satım destek kuruluşu olan Türk Eximbank, 2022 yılının ilk 10 kocaoğlan itibarıyla ihracatçılarımız için 37,3 bilyon dolar finansman desteği sağlamıştır. Bankanın hep almaç sayısı, 2022 yılında dahi artmaya devam etmiş olup bu firmaların %80,7’si KOBİ’dir.

Antrparantez Banka,Arsıulusal ve Lehçe Bankacılık ve Finans Kuruluşları ile imzaladığı anlaşmalarla ilave finansman imkânları sunmaya bitmeme etmiş ve yılbaşından itibaren 1,5 milyar doları aşan miktarda mahiyet sağlamıştır. Bankanın, ödenmiş sermayesi 3 bilyon lira artış ile 13,8 milyar liraya yükselirken, mukayyet resülmal tavanı 17,5 milyar liradan 30 bilyon liraya yükseltilmiştir.

Hizmet ihracatımız akıbet 20 yılda 4 kattan fazla artmıştır. Bu kapsamda, pandeminin etkilerini geride bırakarak 2021 yılında bir geçmiş yıla göre %74,3 oranında artarak 61,3 milyar dolar seviyesine ulaşmış, bir ahit hizmetler dengesi ise 31,7 bilyon dolar olmuştur.

“YERLİ ÜRETİMİMİZİ KORUMAK İÇİN ÇALIŞMALARIMIZ BITMEME EDİYOR”

2022 Ağustos yıllıklandırılmış veriye baktığımızda ise hizmet ihracatımız tıpkısı önceki yılın ayrımsız dönemine bakarak %65 oranında artma kaydederek 76,4 milyar dolara ulaşmıştır. Tıpkı dönemde, bakım sektörlerindeki dış tecim ilavesi %103 artışla 39,3 milyar dolara yükselmiştir.

Mevcut başıboş bölgelerimizi Ar-Ge ciddi, erdemli teknolojili ve ekleme değeri erdemli servet ve hizmet üretiminin yapıldığı ihtisaslaşma bütün bütün yıpranmamış evlat erkin bölgelere ihata etmek amacıyla çabalıyoruz. Bu anlayışla kullanılmamış erkin bölgeler yapmak, erkin bölgelerimizde yeşil dönüşümü uydurmak ve yenilenebilir enerji kaynaklarından genişlik bol şekilde fehmetmek ana önceliklerimiz arasındadır.

Yerli üretimimizi dampingli ve sübvansiyonlu ithalata cebin korumak için ticaret politikası tılsım ve uygulamalarını canlı biçimde kullanmaya devam ediyoruz.

Hâlihazırda 66 iz grubunda 24 devlet menşeli 128 sayı dampinge ve sübvansiyona cebin tılsım; 18 iz grubunda 23 ülkeye cebin, 62 skor önlemin atıl kılınmasına karşı ilaç; 6 işaret grubunda eksiksiz ülkelere cebin, 3 üründe DTÖ üyesi olmayan ülkelere yönelik korunma önlemi uygulanmaktadır.

2022 yılı Familya-Ilk Teşrin dönemi amacıyla bahis konusu icraat kapsamında 13,8 milyar dolar tutarında ithalat önleme tabi olmuştur.

Pandemi sonrasında toptan ekonomide kullanılmamış koşulların, risklerin ve trendlerin ortaya çıktığını görüyoruz. Bu yıl Bakanlığımız görev alanı çerçevesinde bahsetmiş olduğum için bir nice düzentileme yaptık. Bu performansı, plan ve hedeflerimiz doğrultusunda önümüzdeki dönemde birlikte sergilemek istiyoruz.

Bakanlığımızın 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi, izlence bütçe sisteminin Izlence-Zir Izlence yapısına akıllıca yerine ve masraf birimlerimizin neşelilik teklifleri anne alınarak hazırlanmıştır. Program bütçe sisteminde Bakanlığımızın bile ortamında vadi aldığı üç sayı temel program yapısı bulunmaktadır.

“TİCARET BAKANLIĞI’NIN 2023 BÜTÇESİ 17 MİLYAR 124 MİLYON 310 BİN TL”

BAHIS KONUSU programlar; “Vasıta Dışı Ekonomiyle Uğraş”, “Ticaretin Düzenlenmesi, Geliştirilmesi ve Kolaylaştırılması” ve “Tüketicinin Korunması, Iz ve Hizmetlerin Güvenliği ve Standardizasyonu”dur. Bu programların ikisinde Bakanlığımız program koordinasyonundan sorumlu idare kendisine saha almaktadır.

Ticaret Bakanlığımızın, sizlere takdim olunan gaye ve faaliyetleri doğrultusunda kullanılmak amacıyla, 2023 yılı bütçesi mecmu 17 bilyon 124 milyon 310 bin TL’dir.

Bu meblağın,

13 milyar 335 milyon 123 bin TL’si Ticaretin Düzenlenmesi, Geliştirilmesi ve Kolaylaştırılması Programına,

1 milyar 988 milyon 706 bin TL’si Idare ve Bindi Programına,

1 bilyon 411 milyon 43 bin TL’si Vasıta Dışı Ekonomiyle Savaş Programına,

368 milyon 634 bin TL’si Tüketicinin Korunması, Işaret ve Hizmetlerin Güvenliği ve Standardizasyonu Programına,

20 milyon 804 bin TL’si Izlence Dışı Giderler namına tahsis edilmiştir.

Ayrıca, ekonomik sınıflandırmaya göre Bakanlığımız 2023 yılı bütçe teklifinin;

4 milyar 592 milyon 150 bin TL’si personel giderlerine,

651 milyon 76 bin TL’si SGK cesamet primi giderlerine,

662 milyon 768 bin TL’si servet ve bakım alım giderlerine,

720 milyon TL’si sermaye giderlerine,

32 milyon 300 bin TL’si anamal transferleri tertibine,

10 bilyon 466 milyon 16 bin TL’si akan transferlere, yani balaban ölçüde ihracatçı ve tecim erbabımızın desteklenmesi ile ait giderlere tahsis edilmiştir. “