Tecim Bakanı Mehmet Muş, Türkiye’nin, Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) üyesi ülkelerdeki yatırımlarının 20 bilyon doları aştığını belirterek, “Aykırı yatırımların artırılması ve envestisman ortamının iyileştirilmesi yönündeki çabaları Türkiye kendisine destekliyoruz.” dedi.
TDT Ekonomiden Mesul Bakanlar 11. Toplantısı, Özbekistan’ın tarihi Semerkant kentinde gerçekleştirildi.
Özbekistan Başbakan Yardımcısı, Yatırım ve Dış Tecim Bakanı Camşid Hocayev ve TDT Umumi Sekreteri Baghdad Amreyev’in ev sahipliğinde yapılan toplantıya Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Kırgızistan Ekonomi ve Ticaret Bakanı Daniiar Amangeldiev, Kazakistan Millî Ekonomi Bakanı Yardımcısı Abzal Abdikarimov, Azerbaycan Iktisat Nazır Yardımcısı Samad Başırlı ile rasıt büyüklük Macaristan’dan Dışişleri ve Tecim Vekil Yardımcısı Peter Sztaray katıldı.
Ticaret Bakanı Muş, toplantıda yaptığı konuşmada, arkadaş ve ahi büyüklük Özbekistan’ın familya sahipliğinde, Türk Devletleri Teşkilatı 11. Iktisat ve Tecim Bakanları Toplantısı vesilesiyle bilim ve medeniyet şehri Semerkant’ta bulunmaktan duyduğu memnuniyeti dile getirdi.
Muş, ” İstanbul’dahi 12 Kasım 2021’dahi gerçekleşen Celal Başkanları Zirvesi’nde tıpkı uluslararası örgüte dönüşen Türk Devletleri Teşkilatı çatısı altındaki çalışmalarımız, iş birliğimizi güçlendirme ve kuma bire bir gelecek vizyonu kurmamıza mehabetli katkılar sunmaktadır. Türk Devletleri Teşkilatı, 1 trilyon doları fazla GSYH üreten, 170 milyonluk nüfusa sahip üyeleriyle her güzeşte çevrim önemini henüz üstelik artırmaktadır.” diye konuştu.
Türkiye’nin TDT üyesi ülkeler ile tecim hacminin 2021’üstelik bir eski yıla göre yüzde 35 artarak 20 milyar dolar, bu yılın 10 ayında üstelik 2021’in benzeri dönemine bakarak yüzdelik 28 artışla 21 milyar dolar olduğunu bildiren Muş, 2021’birlikte TDT üyelerinin dünyaya bütün ihracatının geçmiş yıla bakarak yüzdelik 26 artarak 462 milyar dolar, TDT ülkelerinin öz aralarındaki ihracatın ise yaklaşık 25,7 milyar dolar seviyesinde gerçekleştiğini kaydetti.
Bu toplantıda, ülkeler arasındaki bulunan iktisadi ve ticari aksiyon birliklerini henüz bile geliştirmeye yönelik atılacak adımlara ilgili kapsamlı istişarelerde bulunacaklarını nâkil Muş, özellikle Türkiye’nin önerisi konusunda tecim ve ekonomiden mesul bakanlar vasıtasıyla akseptans edilen Ticaretin Kolaylaştırılması Izleme Belgesi ile üye ülkeler arasındaki ticaretin artmasına kebir yardım sağlanacağını vurguladı.
Muş, Türkiye’nin kuruluş üyesi ülkelerdeki yatırımlarının 20 bilyon doları aştığını belirterek, “Aykırı yatırımların artırılması ve yatırım ortamının iyileştirilmesi yönündeki çabaları Türkiye kendisine destekliyoruz.” dedi.
“Sulh geçişi ve kara yolu taşımacılığındaki maliyetleri ülkeler bazında gösteren tıpkısı faaliyet posta gösterici olacaktır”
Mehmet Muş, ülkelerin sunduğu ticari fırsatların değerlendirilmesinde ülkeler arasındaki geri hizmet engellerin aşılmasının ehemmiyet taşıdığını, taşımacılığın kolaylaştırılması ve taşıma maliyetlerinin azaltılması için totaliter ayrımsız yaklaşım benimsenmesi gerektiğini tabir ederek, Türkiye olarak nakil belgesi kotalarının kaldırılmasını ve taşımaların başıboş kuzuluk getirilmesini önerdiklerini bildirdi.
Pandemi döneminde önemi daha dahi aşkın anlaşılan Ölçülü Koridor’un deli dolu bir şekilde kullanımına bitmeme edilmesi için Barış geçişlerinde rekabetçi doğru bire bir tarife belirlenmesi ve kat sayılarının artırılmasının önem arz ettiğini vurgulayan Muş, bu konuda atılacak tekmil adımlara Türkiye adına bindi vermeye amade olduklarını söyledi.
Muş, şunları kaydetti:
“Bu noktada Türk Devletleri Teşkilatı Sekretaryası’na bir çağrıda mevcut olmak istiyorum. Sekreterya’nın yapacağı, Hazar geçişi ve kara yolu taşımacılığındaki maliyetleri ülkeler bazında gösteren benzeri mücahede, resme benzeri açıdan bakmamızı sağlayıp yol foto olacaktır. Yine Orta Koridor’u Avrupa’ya bağlayan Bakü-Tiflis- Kars demir hat hattının kullanımının ve kapasitesinin artırılması, kesim ekonomilerinin Avrupa pazarına erişimini kolaylaştıracaktır. Ayrıca, gümrük işlemlerinin basitleştirilmesi ve uyumlaştırılması aracılığıyla İpek Yolu güzergahı boyunca tahril geçişlerinin kolaylaştırılmasını amaçlayan İpek Yolu Girişimi’ne Özbekistan ve Türkmenistan’ın ek olmasının gümrükler alanındaki hisse senedi birliğimizi elan üstelik güçlendireceğine inanıyoruz.”
Hocayev, nakliyat alanındaki hareket birliğinin geliştirilmesine müteveccih gösteri planının geliştirilmesini önerdi
Özbekistan Başvekil Yardımcısı, Yatırım ve Dış Ticaret Bakanı Camşid Hocayev da toplantının açılışında yaptığı konuşmada, toplantının Balaban İpek Yolu’nun merkezinde, kültürel, ticari ve bilimin merkezi olan tarihi Semerkant’ta yapılmasının önemine değindi.
Hocayev, sonuç 5 yılda Özbekistan’ın TDT üyesi ülkelerle ilişkilerinin giderek geliştiğini ve serencam 5 yılda etraf arasındaki tecim hacminin 3 hatim artışla 10 milyar dolara ulaştığını, buna rağmen tarafların elan balaban kazançlı potansiyele erbap olduğunu vurguladı.
Örgüte unsur ülkeler arasındaki ticari-konuşu, taşımacılık ve geri hizmet, ilmî-teknolojik, yeşil ekonomi, yatırım ve sanayi alanındaki hareket birliğinin elan dahi geliştirilmesinin önemine meni eden Hocayev, teşkilata örgen ülkelerin Asya-Pasifik ve Avrupa ülkelerini birbirine bağlayan güzergahta bulunmalarından etraf TDT bünyesinde 2023-2025 yıllarında transport alanındaki iş birliğinin geliştirilmesine yönelik gösteri planının geliştirilmesini önerdi.
“TDT, bölgede arsıulusal muvasala koridorları ve altyapıları oluşturmaya odaklanmalı”
TDT Umumi Sekreteri Baghdad Amreyev ise kısaca 1,5 trilyon dolar GSYH, 180 milyonluk nüfusu ve coğrafi konumu ile Türk devletlerinin günümüzde mıntıka içi kazançlı gelişim birliğini yükseltmek ve global iktisadi kalkınmayı isteklendirmek amacıyla muhtelif fırsatlar sunduğunu rapor etti.
TDT’nin, akıbet beş altı yıldır ekonomi ve tecim alanında gelişmemiş ve orta vadeli eskimemiş mekanizmalar, programlar ve projelerle bölgede ticaret ve yatırım ilişkilerini kolaylaştıracak elverişli ayrımsız ortamın oluşturulması için çalıştığını aktaran Amreyev, bu doğrultuda TDT bölgesinde ticaretin kolaylaştırılması, ülkeler arasındaki tecim hacminin artırılması ve bunun üzere mukteza mekanizmaların kurulması, sayısal hava oluşturulması, taşımalık ve gümrük işlemlerinin dijitalleştirilmesine müteveccih çalışmalara ciddiyet verdiklerini anlattı.
Amreyev, “TDT, Mutedil Koridor’un verimliliğini ve rakiplik gücünü daha üstelik çoğaltmak üzere bölgede uluslararası erişim koridorları ve altyapıları oluşturmaya, muvasala operasyonlarını kolaylaştırmaya, idari engelleri ortadan kaldırmaya, riskleri ve nakliye maliyetlerini azaltmaya odaklanmalıdır.” dedi.
Bakanlar, toplantının peşi sıra akıbet bildirisini imzaladı.
