Türkiye ekonomisi, 2021 yılında yüzdelik 11,4 oranında büyüyerek akıbet 50 yılın yeryüzü faziletli nema performansını gösterdi

ANKARA – Tecim Bakanı Mehmet Muş, ekonominin 2021 yılında yüzdelik 11,4 oranında büyüyerek serencam 50 yılın arz yüksek tahaccüm performansı gösterdiğini söyledi.

AK Parti Bingöl Milletvekili Cevdet Yılmayan başkanlığında toplanan Plan ve Bütçe Komisyonunda mütekellim Icra Vekili Muş, kış aylarına yaklaşılan tıpkı dönemde global çapta doğal gaz tedarikinde bunaltıcı sorunlar yaşandığını belirterek, bu durumdan sunma çok etkilenen bölgenin, yer şişman ihracat pazarı olan Avrupa Birliği olduğunu söyledi.

Enerji krizinin tam acun ekonomileri üzerinde olumsuz etki oluşturduğunu tamlayan Muş, “OECD, enerji krizinin encam boyutlara ulaşmasının, 2023 yılında Avrupa’nın büyüme oranını 1,25 benek, global büyüme oranını ise 0,5 benek büyüklüğünde azaltabileceğini belirtmiştir. Öte yandan, Rusya ve Ukrayna hububat ürünleri, semiz tohumlar ve gübrelerde anne tedarikçiler olduğu amacıyla, azık fiyatları yılın geçmiş yarısında ateş tıpkı şekilde yükselmiş; bu durum alelhusus az mütekâmil ülkeler ilkin başlamak üzere bir nice ülkede besin güvenliği endişelerini artırmıştır. Global ölçekteki tekmil bu menfi gelişmelere karşın Türkiye ekonomisi üretmeye, istihdam sağlamaya ve Türk mallarını dünyanın dört bir yanına ihraç etmeye devam etmiştir. Sahi, ekonomimiz 2021 yılında yüzde 11,4 oranında büyüyerek serencam 50 yılın en faziletkâr nema performansını göstermiştir. Bu büyümeye mal ve hizmet ihracatının katkısı 5,3 nokta kadar yüksek benzeri seviyede gerçekleşmiştir” dedi.

“Alternatif tedarikçi arama eğilimleri Türkiye’nin ihracatı üzere okazyon oluşturuyor”

Türkiye’nin serbest çevre kurallarına ilişkin ve acun ekonomisine tamam bütünleşmiş olduğunu söyleyen Muş, Türkiye’nin bu durumdan etkilendiğini söyledi. Bakan Muş, müstevli ve çarpışma zımnında gözlemlenen alternatif tedarikçi taharri ve bölgeselleşme eğilimlerinin, Türkiye’nin toptan hazırlık zincirlerindeki konumu ve ihracatı amacıyla kullanılmamış fırsatlar oluşturduğunu dile getirdi.

“SUTAŞ ile tecim fazlamız 9,7 milyar dolara ulaşmıştır”

Karşılaşılan olumsuzluklara rağmen Türkiye’nin ihracatına bitmeme ettiğini rapor fail Bakan Muş, “İhracatımız 2022 yılı Aile-Ekim döneminde, geçtiğimiz yıla bakarak yüzde 15,4 oranında artarak 209,5 bilyon dolar olmuştur. Bu rakamlarla, ihracatta hem ilk 10 ay bazında, hem üstelik mahiye bazda sunma faziletkâr seviyelere ulaşılmıştır. 2022 yılının önceki 10 ayında dünyanın değişik coğrafyalarına yaptığımız dış satım cıvıl cıvıl ayrımsız şekilde artmaya bitmeme etmiştir. Oransal kendisine arz çok dış satım artışı Amerika kıtasına gerçekleşirken, en yüce ticari partnerimiz olan Avrupa Birliği’ne ihracatımız yüzdelik 13,5 oranında kalık; AB ile tecim fazlamız 9,7 bilyon dolara ulaşmıştır. Müttehit Krallık’la ticaretimizde ise 6 bilyon dolar aut ticaret ilavesi verilmiştir. Bu kalburüstü başarım, global ölçekteki aksi faktörlerin yanı sıra paritedeki düşüşün üstelik aut ticaretimiz üzerindeki alçak menfi etkilerine rağmen sağlanmıştır” diye konuştu.

“İthalatta izlenen artışın yüzde 63’ü erke ve altın kaynaklı gerçekleşmiştir”

Bu yılın önceki 10 ayında geçen yılın aynı dönemine göre; dış alım oranının 39,5 oranında artarak 300 milyar 553 milyon dolar seviyesinde gerçekleştiğini tamlayan Vekil Muş, “Demin sizlerle ithalatta yaşanan bu artışın sebeplerini benimsemek isterim. Öncelikle, başta enerji oluşmak üzere mal fiyatlarındaki artışlar, mal ithalatçısı konumunda olan ülkemiz ithalatı üzerinde aracısız ve şiddetli benzeri çoğalma yaratmıştır. Enerji ithalatımız önceki 10 ayda güzeşte yıla göre yüzdelik 118,4, yani 43,7 milyar dolar artmıştır. Bu artışta fiyatların etkin olduğunu görmekteyiz; bayağı 2022 Eş-Ağustos döneminde enerji ithalat tutar endeksi yüzde 10,2 düşüş gösterirken erke dış alım birim ayar endeksi yüzde 166,4 artmıştır. Mavera yandan, akıbet dönemde zer ithalatında yaşanan yükseliş da dış alım faturamızı yetişkin ölçüde arttırmaktadır. Bütün zer ithalatı geçtiğimiz yılın evvel 10 ayına göre yüzde 198,4, yani 10,1 bilyon dolar artmıştır. Dolayısıyla ithalatta izlenen artışın yüzde 63’ü erke ve altın kaynaklı gerçekleşmiştir” ifadelerini kullandı.

“Türk Eximbank, 2022 yılının evvel 10 kocaoğlan bakımından ihracatçılarımız amacıyla 37,3 milyar dolar finansman desteği sağlamıştır”

Icra Vekili Muş, Türk Eximbank’ın Türkiye’nin tek resmi dış satım destek kuruluşu olduğunu dile getirerek, “Türk Eximbank, 2022 yılının önce 10 kocaoğlan itibarıyla ihracatçılarımız üzere 37,3 milyar dolar finansman desteği sağlamıştır. Bankanın toplam kamera sayısı, 2022 yılında dahi artmaya bitmeme etmiş olup bu firmaların yüzdelik 80,7’si KOBİ’dir. Antrparantez Vezneci, Arsıulusal ve Bölgesel Bankacılık ve Mal Kuruluşları ile imzaladığı anlaşmalarla arttırma finansman imkanları sunmaya devam etmiş ve yılbaşından itibaren 1,5 milyar doları aşan miktarda hakikat sağlamıştır” dedi.

“Bakım sektörlerindeki dış ticaret dahası yüzde 103 artışla 39,3 milyar dolara yükselmiştir”

Bakım ihracatının akıbet 20 yılda 4 kattan fazla arttığının altını çizen Muş, “Pandeminin etkilerini geride bırakarak 2021 yılında benzeri önceki yıla bakarak yüzdelik 74,3 oranında artarak 61,3 bilyon dolar seviyesine erişmiş, bir aktarılma hizmetler dengesi ise 31,7 milyar dolar olmuştur. 2022 Ağustos yıllıklandırılmış veriye baktığımızda ise bakım ihracatımız aynı önceki yılın benzeri dönemine göre yüzdelik 65 oranında artım kaydederek 76,4 milyar dolara ulaşmıştır. Tıpkısı dönemde, bakım sektörlerindeki dış tecim ilavesi yüzdelik 103 artışla 39,3 bilyon dolara yükselmiştir” ifadelerine düzlük verdi.

“2021 yılının önce 6 ayında yaklaşık 161 milyar teklik olan e-ticaret hacmi 2022 yılının tıpkısı döneminde 348 milyar liraya yükselmiştir”

Bakan Muş, bakanlık kendisine iç ticaretteki asıl hedeflerinin saydam, adil ve emin ticaret ortamı oluşturarak tacirleri, esnafı ve tüketicileri arkalamak olduğunu belirterek, “Pandemi koşullarıyla alay malay e-tecim birlik dünyada olduğu üzere ülkemizde da iri benzeri ivme kazanmıştır. 2021 yılının önceki 6 ayında yaklaşık 161 milyar lira olan e-ticaret hacmi 2022 yılının ayrımsız döneminde 348 milyar liraya yükselmiştir” dedi.

Bakan Muş, e-ticaret sektöründe rekabeti bozucu veya sınırlayıcı faaliyetlerin engellenmesi, çokça oyunculu yapının üretim edilmesi ve sektörün zinde şekilde büyümesi üzere Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Üzerine Kanunda tadilat yapıldığını hatırlatarak, “Bu düzenlemelerin aktif şekilde uygulanmasıyla adil ve diyapozitif ayrımsız ortalık üretim edilecek, e-tecim alım satım yerlerindeki mahdut, süfli ve mutedil büyüklükteki işletmeler ile esnafın hakları korunacaktır. İşletmelerimizin tecim sicili işlemlerinin elektronik ortamda yürütüldüğü Merkezi Sicil Taşıt Sistemi MERSİS’te kullanıcı sayısı 2 milyona, bili paylaşımı yapılan kurum sayısı ise 48’e ulaşmıştır” diye niteleyerek konuştu.

“Ekincilik ürünlerinde lisanslı depolama kapasitesini 8,7 milyon tona yükselttik”

Lisanslı depoculuk sistemi ile tarım ürünlerini dimdik ve çağdaş koşullarda himaye altına aldıklarına dikkati çekici Muş, “Ekincilik ürünleri ticaretini elektronik ortama taşıdık. Bugüne kadar 166 lisanslı antrepo işletmesine cıvıltı izni verdik. Sonunda ülkemizin ekincilik ürünlerinde lisanslı depolama kapasitesini 8,7 milyon tona yükselttik. Geçtiğimiz yılın Teşrinievvel ayında yayımlanan yıpranmamış Kooperatifler Kanununa istinaden, bu yıl 5 eskimemiş yönetmelik hazırlanarak yürürlüğe girmiştir” diye konuştu.

“Kısaca 900 milyon liralık tutarında sürtüşme karara bağlanmıştır”

Serencam düzenlemelerle il ve kaymakamlık tüketici yargıcı heyetleri akçasal sınırı 15 bin 430 liradan 30 bin liraya çıkartıldığını tamlayan Vekil Muş, “Eylül sonu itibariyle mütemmim hakem heyetlerine 453 bini aşkın referans mamul olup, yapılan başvuruların yüzde 61’i e-devlet üzerinden gerçekleştirilmiştir. Aynı dönemde 441 bini aşkın başvuru sonuçlandırılmış ve kısaca 900 milyon lira tutarında maraza karara bağlanmıştır” dedi.

Gümrükteki yenilikler ve kaçakçılıkla savaşım faaliyetleri

Gümrüklerde mergup teknolojinin çağı fehmetmek üzere sonsuz yenilendiğini ifade eden Bakan Muş şu ifadelere yer verdi:

“2022 yılının ilk 9 ayında ülkemizin vergi gelirlerinin yüzde 30’unun tahsil edildiği gümrüklerimizde, olanaklı olan genişlik ati seviyede bakım sunabilmek amacıyla büyük teknolojik yatırımlar yapıyor; dijitalleşme ile gümrük işlemlerini basitleştirip kırtasiyecilik ve kırtasiyeciliği azaltıyoruz. 2022 yılının geçmiş 10 mahiye sürecinde, gümrük idarelerimizde işlem gören dış satım beyannamesi sayısı tıpkı esbak yılın bire bir dönemine kıyasla yüzde 5,6 artarak 4 milyonu aşmıştır.”

“Aut koca yöntemiyle gerçekleştirilen suiistimallerin engellenmesine müteveccih icraat yürüterek 30 bilyon liradan çok kamu zararının önüne geçtik”

Gümrüklerde meydana mevrut olasılı kaçakçılıklar ile mücadele karşı bilgilendirmelerde bulunan Bakan Muş, “Gümrük Koruma Ekiplerimizce hesaplı kaçakçılıkla savaş faaliyetleri neticesinde toplanmış 10 Milyar teklik değerinde habersizce eşya ele geçirilmiştir. Akaryakıt, duman mamulleri ve alkollü içki kaçakçılığı ile mücadelede yönetimsel ve maharet kapasitemizi artırdık. Akaryakıt kaçakçılığı ile mücadelede etkinliğin artırılması, ilişkin kurumların kapasitesinin ve kurumlar arasındaki aksiyon birliğinin geliştirilmesi üzere geçtiğimiz yılsonunda yürürlüğe konulan Akaryakıt Kaçakçılığı ile Mücadeleye Müteveccih Tedbirler Genelgesi ile Gösteri Planı kapsamında planlı çalışmalar Bakanlığımız koordinesinde bitmeme ediyor. Bakanlığımız bünyesinde fariza eden Akaryakıt Hususi Ekibince bu sene içerisinde yürütülen çalışmalarda 4 milyar teklik değerinde alacak vahi ile 10 Milyar liralık mesabesinde yapmacıklı fatura tespit ettik ve bin 262 ton kaçak akaryakıt ele geçirdik. Bire Bir zamanda, 7318 dar Kanun sonrası dış bey yöntemiyle gerçekleştirilen suiistimallerin engellenmesine yönelik çalışmalar yürüterek 30 milyar liradan fazla amme zararının önüne geçtik” ifadelerini kullandı.

Icra Vekili Muş, Tecim Bakanlığının kasıt ve faaliyetleri doğrultusunda kullanılmak için, 2023 yılı bütçesinin bütün 17 bilyon 124 milyon 310 bin liralık olduğunu belirtti.