Trakya Üniversitesi Organ Nakli Merkezi Müdürü Prof. Dr. Sedat Üstündağ, doğacak mertebe böbrek yetersizliği etkili hastaların yaşamlarını metin sürdürebilmeleri amacıyla böbrek nakline gerekseme duyulduğunu, Türkiye’de 19 binden çok hastanın aktarım beklediğini söyledi.

Prof. Dr. Üstündağ, “3-9 Son Teşrin Organ ve Nesiç Bağışı Haftası” zımnında AA muhabirine yaptığı açıklamada, böbrek yetersizliği tanıdık hastalarda hayat kalitesinin bozulduğunu ve yaşam süresinin azaldığını ifade etti.

Böbrek yetersizliği olan hastaların hayata tutunması üzere iki yöntem olduğunu belirten Üstündağ, “Birincisi böbrek nakli yapılması başkası ise diyaliz yöntemleriyle hastanın kanındaki zehirleri koymak.” dedi.

Üstündağ, diyaliz tedavisinin vücuttaki zehirleri temizlediğini fakat bu esnada yarayışlı moleküllerin kaybının birlikte yaşandığını dile getirdi.

Böbreğin biricik görevinin ağılı maddeleri ayırmak olmadığına dikkati çekici Üstündağ, şöyle bitmeme etti:

“Böbrek mukavim çok hormonu üretir ve çağ yapımı böbreğin metin çalışmasıyla evet. Yeniden kemik yapımı böbreğin mıhlı çalışması ve bazı hormonları üretmesiyle tamam. Dolayısıyla diyaliz tedavisi zehirleri tıpkısı cirim uzaklaştırır ama bu hormonları üretemez. Dünyanın neresine giderseniz gidin zaman diyaliz tedavisi uygulanan hastaların yüzde 20’sini ati yıl görememe riskiyle alın karşıyasınızdır. Amma nakil reşit hastalarda bu kerem yüzde 2-4 arasında değişir. Uzuv naklinin hastalar ve topluluk amacıyla önemi bu rakamlarda gizlidir. Dirim konforu ve kalitesi, ancak o organla uygun işlevi özne organın tekrardan yer görmeye başlamasıyla sağlanır.”

Üstündağ, Türkiye’de binlerce hastanın nakil beklediğini dile getirdi.

En çokça nakil beklenen organın böbrek olduğuna dikkati çeken Üstündağ, “Türkiye’de 19 bin 80 hasta böbrek bekliyor. Böbrekten bilahare sunu çok aza bekleyenler uykuluk hastaları. 1337 uykuluk hastası aktarım bekliyor, 1204 züğürt saydam tabaka nakli olmayı bekliyor. Tekrar 809 sökel ihtisas nakli olmayı bekliyor, 239 hastalanmış pankreas nakli bekliyor.” diyerek konuştu.

Üstündağ, nakil bekleyen hasta sayısının herhangi bir sene arttığını fakat böbrek bağışının benzeri oranda artmadığını ifade etti.

Türkiye’de özellikle kadavradan ödül oranının düşük olduğunu vurgulayan Üstündağ, şunları kaydetti:

“Bundan 15 yıl geçmiş 1 milyon kişide 1 emanet organlarını bağışlıyordu. Sağlık Bakanlığımız ve sağ esen uğraşan derneklerin nazik gayretleriyle milyonda 4-5 kişiye kadar ulaştı. Sıkıntılı amma, 4-5 ikmal artması nazik bir sükse. Pandeminin araya girmesiyle rakamlar tıpkı hacim geriye gitmiş oldu. Pandemi öncesinde Türkiye’de 4 nakilden biri kadavradan yapılıyordu keşki tersi olsa tabii. Fakat pandemi sonrasında kadavradan nakiller yüzdelik 10’lara kadar düştü. 2021 yılında 3 bin 375 böbrek nakli yapılabildi. Bu 3 bin 375 nakilin, 3 bin 71 tanesi canlıdan oldu. Izansız kalanı kadavradan oldu. Bu berenarı bağan bir rakam. Bu yılın rakamlarına bakacak olursak şu anne kadar kestirmece 2 bin 955 gerçekleştirilmiş oldu. Bunun 2 bin 616’sı canlıdan kafasız kalanı kadavradan yapılabildi. Bu da yine kısaca yüzdelik 10 üzere bir orana istikbal ediyor.”

Üstündağ, Türk halkından bu konuda duyarlılık beklediklerini dile getirerek, “Organların arazi altında çürüdüğü apaçık. Amma her bir örgen, aktarım muntazır hastalara yadırgatıcı aynı hayat sunabilir.” sözlerine düzlük verdi.