Uzmanı uyardı, kahvehane beyazlatıcılarına özen: Ölümcül hastalıklara öğün açabiliyor
MARDİN – Mardin Artuklu Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Hasan Basri Uğraş, kahvehane beyazlatıcılarının kullanımının sağlıklı tagaddi açısından sorgulanması gerektiğini belirterek, “Kahve beyazlatıcılarının içre bulunabilen; palm düşman, margarin, glikoz şurubu ve yağ kaynaklı olan emülgatör kabil maddelerin hepsinin kalori yükü yüksektir. Çılgın işlenmiş kimyevi maddelerin glisemik indeksinin yüksek olacağı dahi dikkate alınmalıdır. Sonsuz ve erdemli miktarda istihlak sonucunda aşkın kilo, obezite, insülin direnci, duygu yaradılış hastalıkları ve münasebetli birçok alçak çor riskinde artış bahis konusu kabil” dedi.
Kahvelerde geçer not beyazlatıcılar zımni adına, mıhlı tıpkısı çağrışım eden benzen tozu ifadesi ile ilgisiz olduğunu tabir eden Doç. Dr. Hasan Basri Çekişme, “Kahve beyazlatıcısı, kıraathane kreması yahut el beyninde benzin tozu diyerek bildik mahsulat, mugaddi bire bir değeri sıfır, gıda yardım maddesi kendisine bir nice kimyasal husus içerebilen, ısın içeriği faziletli olan, çoğunlukla palm düşman, glikoz şurubu kabil riskli yerine değerlendirilebilecek maddeleri içeren yapıda kimyasal tıpkı karışımdır. Bu karışım beyazlatıcılar, muhteva adına, zinde benzeri çağrışım yapan ‘benzin tozu’ ifadesi ile alakasızdır” dedi.
“Umumi kendisine değerlendirildiğinde besleyicilik yönünden gerekliliği olmayan, kalori içeriği, birçok ulama maddesi bulunduran aynı kimyevi kokteyl olması kabilinden özellikleriyle kahve beyazlatıcılarının kullanımı dosdoğru beslenme açısından sorgulanmalıdır” diyen Dr. Çarpışma, “Kullanımının çokça hoşgörülü olması ve her an elan yüksek miktarlarda maruz kalınması konuyu daha makro arkaç getirmektedir. Bu sebeple içeriği karşı biraz henüz teferruatlı konuşulmalıdır. 100 gramlık aynı kahvehane beyazlatıcı ortalama adına; 550 kcal (kalori), 35 gr yağ, 58 gr karbonhidrat 2,1 gr protein içermektedir. Bu ısın ve azık öğelerinin kaynağının ölçüsüz işlenmiş mahsulat olabildiği dikkate alındığında konuştuklarımızın önemi henüz üstelik artmaktadır” şeklinde konuştu.
“Böbrek yetmezliği olanlarda birikerek akıl fonksiyonlarını bozabilir”
Daim ve yüksek miktarda istihlak sonucunda aşkın kilo, obezite, insülin direnci, duygu huy hastalıkları ve münasebetli birçok ciddi hastalık riskinin artışı olabileceğine değinen Dr. Uğraş, “Kıraathane beyazlatıcılarının süresince topaklanma önleyici, renklendirici, hoş koku verici, bozulmayı yasaklayıcı ve mütecanis karışımı, çözünmeyi sağlayan değişik azık ulama maddeleri eklenebilmektedir. Bu gıda katkı maddelerinin seçme birine faziletli dozlarda maruz kalmanın afiyet açısından öğün açabileceği sonuçlarla ilişkin endişeler mevcuttur. Örneğin topaklanmayı önleyici olarak eklenebilen; E554 kodlu ‘sodyum alüminyum silikat’ içine alüminyum içerebilir. Alüminyum, daima yüksek dozda maruziyet yerinde alzheimer hastalığını ve inflamatuar çöz hastalığı olan Crohn’u tetikleyebilir” diye niteleyerek konuştu.
Böbrek yetmezliği olanlarda birikerek düşünce fonksiyonlarının bozabileceğini aktaran Dr. Çarpışma, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Kıraathane beyazlatıcılarının süresince bulunabilen; palm antagonist, margarin, glikoz şurubu ve yağ kaynaklı olan emülgatör kadar maddelerin hepsinin ısın yükü yüksektir. Ötede mamul kimyevi maddelerin glisemik indeksinin faziletli olacağı birlikte dikkate alınmalıdır. Sürekli ve faziletkâr miktarda istihlak sonucunda fazla kilo, obezite, insülin direnci, duygu soy hastalıkları ve ilişkili bir nice aheste hastalık riskinde artış söz konusu olanaklı.”
Doç. Dr. Kavga, “Avrupa Besin Asayiş Ajansı EFSA’nın ilgilendiren Panel Başkanı Dr. Helle Knutsen, kahvehane beyazlatıcılarda kullanılabilen palm antagonist için henüz önceki: “Glisidol’ün (Palm düşman üretiminde oluşabilen) genotoksik ve kanserojen olduğuna dair yeterli sav var, bu nedenle Panelimiz glisidil yağ asidi esterleri amacıyla emin bire bir kırat belirlemedi.” Demişti. Bunun anlamı; çok efdal derecede sıcaklıkla arıtılmış edilerek üretilen palm yağının süresince genleri bozabilen ve kansere defa açabilen kimyevi maddelerin kayran alabileceğidir. Kahve beyazlatıcılarda şeker yerine vâsi kendisine kullanılabilen glikoz şurubu ile ilgili kendisine da benzer endişeler mevcuttur. Glikoz şurubu, nişastanın hidroliziyle yapılan ayrımsız şuruptur. Nişasta kaynağı kendisine genellikle mısır kullanıldığı amacıyla, akdarı şurubu adına de bilinir” dedi.
Darı şurubunun kayırıcı sağlığına etkilerine dair edimsel bir nice araştırma yapılmakta olduğunu anımsatan Dr. Çarpışma, “Bu konunun elan yeterince aydınlatılamamış olması ve hazır gıdalarda şeker hesabına akdarı şurubu kullanımının her an yaygınlaşması dikkate alındığında sakıngan olmakta ve günce alınan darı şurubunu kontrol altında tutmakta kâr vardır. Kahvehane beyazlatıcılar bu yönden birlikte nâr içerebilirler” ifadelerini kullandı.
“Beyazlatıcı hesabına tabii ve pastörize süt kullanmayı tercih edebiliriz”
Bütün bu gerçekler dikkate alındığında, kimyasal bir nice yön içerebilen, besleyen sıfır tıpkısı kalori yükü olan, bazılarında hayvani yağlar içerebilen, palm yağı ve glikoz şurubu kadar içerikleriyle çor tekvin riski oluşturabilen kıraathane beyazlatıcılarının tüketiminin sınırlanması afiyet üzere apotr benzeri teklif olabileceğini kaydeden Dr. Çarpışma, sözlerini şöyle tamamladı:
“Kıraathane beyazlatıcı diyerek bildiğimiz mahsulat süt tozu değildir. 16. Yüzyıldan beri kıraathane tüketen bir sosyete adına, kıraathane keyfimizi kaçırmadan, beyazlatıcı yerine saf ve pastörize süt kullanmayı yeğleme edebiliriz. Mıhlı beslenmek üzere hangi yediğimizi, içtiğimizi saymak önce kuraldır. Kahve beyazlatıcı denilen ürünü tüketenlerin, ürünün fihrist kısmını okuyup her bir maddeyi etraflı araştırmalarını öneririm. Besin yardım maddelerinin herif sağlığına etkilerini araştırırken, bulunmaz hocam Prof. Dr. Fatih Gültekin’in geliştirdiği, ‘gıda katkı maddeleri’ isimli ücretsiz uygulamadan ve editörlüğünü yaptığım ‘Temel Beslenme’ isimli kitapta yazdığı bölümden istifade edebilirsiniz.”
